یك سرطان پوستي است كه معمولاً نواحي در معرض تابش آفتاب را مبتلا كرده و به ندرت به قسمتهاي ديگر بدن انتشار مي‌يابد.

سن

در افراد زير 40 سال نادر است. پس از 40 سالگي به طور فزاينده‌اي شايع ميشود.

جنس

در مردان شايعتر است.

ژنتيك

افراد با پوست روشن، بيشتر در معرض خطر هستند.

نحوه زندگي

تماس با نور خورشيد و تخت آفتابي، عوامل خطر هستند. سرطان سلول پايه‌اي، شايعترين سرطان پوست و نيز كم خطرترين آنهاست، زيرا معمولاً به صورت موضعي باقي مانده، به ندرت به ساير قسمتهاي بدن انتشار مي‌يابد. اين سرطان را نبايد بدون درمان رها ساخت، زيرا مي‌تواند باعث تخريب استخوان و پوست اطراف گردد. سرطان سلول پايه‌اي توسط ضايعات مرواريدي مشخص شده، كه مي‌تواند در هر قسمتي از بدن به وجود آيند، اما به طور شايعتر بر روي صورت، اغلب گوشه چشم، نزديك گوش يا روي بيني ظاهر ميشوند. اين وضعيت معمولاً در نتيجه تماس با اشعه قوي خورشيد كه سلولهاي زير سطح پوست را تخريب مي‌كند، ايجاد مي‌گردد. افراد مسنتر از 40 سال با پوست روشن، مستعدترين افراد هستند. شما مي‌توانيد خطر ابتلا به سرطان سلول پايه‌اي را با پرهيز از تماس طولاني مدت با نور خورشيد و محافظت پوستتان، زمانيكه به بيرون از خانه مي‌رويد، كاهش دهيد.

علايم

سرطان سلول پايه‌اي، به آهستگي طي ماهها يا حتي سالها، رشد مي‌كند. يك ضايعه مشخص به صورت زير خود را ظاهر مي‌كند: - ابتدا يك توده كوچك و بدون درد ظاهر ميشود؛ اين توده داراي سطح نرم با عروقي خوني، يك رنگ صورتي تا خاكستري مايل به قهوه‌اي و يك حاشيه مومي يا مرواريد شكل است. - توده به تدريج رشد كرده، معمولاً به طرف خارج انتشار مي‌يابد و يك قسمت مركزي فرو رفته با حواشي مدور، پديدار مي‌گردد. يك توده درمان نشده ممكن است يك زخم كم عمق ايجاد كند كه احتمال دارد متناوباً خونريزي نمايد، سپس دلمه‌اي بر روي آن ايجاد ميشود، اما هرگز به طور كامل بهبود نمي‌يابد. اگر متوجه يك توده پوستي بزرگ شونده يا زخمي كه بهبود نمي‌يابد، شديد، بلافاصله با پزشك خود مشورت كنيد.

كارهايي كه بايد انجام شوند

اگر پزشك مشكوك به سرطان سلول پايه‌اي شود، احتمالاً ترتيب يك نمونه‌برداري پوستي را خواهد داد تا تشخيص قطعي گردد. در طي اين روش، ممكن است يك ضايعه كوچك تراشيده شده يا از طريق انجماد برداشته شود. يك ضايعه بزرگ ممكن است نياز به برداشته شدن به روش جراحي داشته باشد. اگر داراي ضايعات متعددي باشيد يا ناحيه مبتلا به گونه‌اي باشد كه درمان جراحي دچار اشكال شود (مثلاً اگر ضايعه نزديك چشم باشد)،‌ممكن است نياز به اشعه درماني پيدا كنيد. اگر سرطان به بافتهاي زيرين آسيب رسانده باشد، احتمال دارد جراحي پلاستيك ضروري گردد.

پيش آگهي بيماري

حدود 9 نفر از هر 10 فرد مبتلا به سرطان سلول پايه‌اي به طور موفقيت‌آميز درمان ميشوند. پس از درمان نبايد مشكلات بيشتري وجود داشته باشد، اما در موارد كمي، سرطان پوست ممكن است عود نمايد. اگر قبلاً‌ دوره‌اي از سرطان سلول پايه‌اي داشته‌ايد، احتمال بيشتري وجود دارد كه دچار ضايعات سرطاني بيشتري در ساير قسمتهاي بدنتان گرديد، اين مسئله معمولاً در عرض يك دوره 2-5 ساله رخ مي‌دهد. به همين دليل، محافظت در برابر نور خورشيد بايد تداوم يابد و پوستتان را به طور منظم بررسي نماييد. احتمالاً پزشكتان توصيه خواهد نمود كه به صورت دوره‌اي تحت بررسي قرار گيريد تا هر گونه ضايعه جديد در مرحله‌اي كه كوچك است، شناسايي و درمان گردد